اصول نورپردازی نما ساختمان
معماری نما مهمترین بخش طراحی است، چرا که نما اولین قسمتی از ساختمان است که مردم می بینند و اگر تاثیر فوق العاده ای داشته باشد حس مثبتی برای کل سازه ایجاد می کند. نورپردازی نما نیز یکی از جنبه های کلیدی در معماری، و راهی برای برجسته کردن یک بنا در شب است. زمانی که نورپردازی نمای یک ساختمان به صورت معمارانه انجام شود، آن را به یک اثر هنری تبدیل می کند.
مهم ترین عوامل موثر در نورپردازی نما
نما به عنوان پوسته‌ی ساختمان شناخته می شود که با استفاده از طرح ها، اشکال، مصالح و نورپردازی می تواند به طرق مختلف تزئین شود. عوامل مختلفی باید در نورپردازی نمای ساختمان در نظر گرفته شود که از مهمترین آن ها می توان عملکرد، مصالح استفاده شده در نما، سبک معماری، و جهت و موقعیت ساختمان را نام برد:
عملکرد ساختمان
عملکرد و کاربری یک ساختمان از عوامل اصلی در برنامه ریزی استراتژیک نورپردازی هستند. به عنوان مثال، نورپردازی نمای هتل باید علاوه بر ایجاد آرامش، مجلل باشد و باعث جهت گیری مسافران گردد.
و یا برای ساختمان های مسکونی، طراحی نورپردازی باید در تعادل با محیط اطراف انجام شود تا فضای صمیمی و گرم ایجاد کند، امنیت را افزایش داده و به زیبایی شناسی ساختمان کمک کند.
همچنین در ساختمان های اداری و تجاری که با عموم مردم سر و کار دارد، معمولا ایمنی و ارتباطات در اولویت است، بنابراین در انتخاب نورپردازی، ویژگی های امنیت، وضوح و ایجاد هویت برند باید در اولویت طراحی قرار گیرد.
مصالح نما
یکی از چالش های طراحی نورپردازی نما، انطباق با مصالح مختلف ساختمانی است که برای نمای بیرونی ساختمان ها استفاده می شود. مواد مختلف دارای خواص منحصر به فردی از جمله بازتاب، شفافیت، بافت و رنگ هستند که بر نحوه تعامل نور با آنها تأثیر می گذارد. بنابراین، درک ویژگی‌های هر ماده و انتخاب تکنیک‌ها و وسایل روشنایی مناسب بر این اساس بسیار مهم است.
معماری
اصل اساسی طراحی نورپردازی نما این است که ویژگی‌های معماری ساختمان را برجسته کرده و یا هویت جدیدی برای آن در شب ایجاد کند. با برجسته کردن این ویژگی ها، می توان یک جلوه بصری جالب و پویا ایجاد کرد که موجب جلب توجه شده و یا ظاهر کلی ساختمان را بهبود می بخشد.
جهت و موقعیت ساختمان
جهت و موقعیت یک ساختمان عوامل مهمی هستند که بر تصمیم گیری در مورد نحوه نورپردازی نما تاثیر می گذارند. این عوامل در حصول اطمینان از اینکه طراحی نورپردازی نما به طور موثر به دید، زیبایی شناسی و عملکرد دست می یابد، بسیار مهم هستند.
انواع نورپردازی نما
طراحی نورپردازی نما یک فرآیند خلاقانه است که نیازمند توجه دقیق به معماری، محیط و جلوه مورد نظر ساختمان دارد. به طور کلی روش های مختلف برای نورپردازی نمای ساختمان وجود دارد که در ادامه به آن می پردازیم:
1- نورپردازی نما از پایین (فراتاب)
در این نوع نورپردازی، چراغ های نما روی زمین قرار می گیرند و نمای ساختمان را از پایین روشن می کنند. این منجر به ایجاد یک نور با شدت روشنایی بیشتر در قسمت پایینی شده که با افزایش ارتفاع درخشندگی آن کاهش یافته و زاویه آن باز تر می گردد.
نور به دیوارهای بیرونی ساختمان نفوذ می کند و بافت ها و جزئیات معماری را برجسته می نماید. همچنین در مورد ساختمان های بلندتر، نور را می توان در سطوح متوسط قرار داد تا طبقات بالاتر و خط سقف را روشن کند.
برای نورپردازی نما از کف می‌توانید از چراغ دفنی مدل نووا استفاده کنید. چراغ دفنی نووا نورانه، با طراحی لبه دار و بدنه استیل و درجه حفاظت در برابر نفوذ رطوبت و گرد و غبار (IP65) ، مناسب جهت استفاده در این نوع نورپردازی می باشد.
2- نورپردازی سطوح عمودی
نورپردازی سطوح عمودی به دو صورت انجام می شود :
روش اول که به نورپردازی وال واش نیز شناخته می شود، کل نما با منابع نوری وال واشر به صورت یکنواخت روشن می شود. در این روش منابع نوری در فاصله ی مشخصی از نما مستقر می گردد و ترجیحا از منابع نوری با لنز نامتقارن (Asymmetric) استفاده می گردد.
روش دوم نورپردازی نمای ساختمان با استفاده از یک پرتو وسیع نور است. چراغ های وال واشر مناسب این روش معمولا با لنز هایی با پخش نور بیضوی (Oval) ارائه می شود. در این روش چراغ ها در نزدیکی سطح عمودی ساختمان قرار داده می شوند و نور با زاویه بسیار کم در سطح دیوار توزیع می گردد. چراغ وال واشر با ایجاد عمق و سایه، بافت‌ها را تقویت می کند، ظرافت‌ها را آشکار و جلوه های بصری زیبایی ایجاد می نماید.
3- نورپردازی مستقیم
در این نوع نورپردازی، چراغ ها بر روی نمای ساختمان قرار می گیرند. در این روش، آزادی بیشتری برای انتخاب محل قرار دادن چراغ ها وجود دارد. این شامل پنجره‌ها، ستون‌ها تراس ها یا دیگر اجزا و ارکان ساختمان است که می‌تواند به ایجاد سایه روشن و حالت های مختلف نورپردازی کمک کند.
چراغ ایده آل برای نورپردازی مستقیم نمای ساختمان، چراغ خطی نما مدل ویو با IP68 می باشد. چراغ IP68 مدل ویو نورانه با مقاومت در برابر رطوبت و آب، و همچنین مقاومت در برابر ضربه و غبار، بهترین گزینه برای نورپردازی خطی نما بوده و جلوه بسیار زیبایی در نمای ساختمان ایجاد می کند.
4- نورپردازی نما از بالا (فروتاب)
در این نوع نورپردازی، نور از بالای نما به پایین تابیده می شود. در این روشن نیز دو هدف مد نظر قرار می گیرد: یکی نورپردازی نمای ساختمان که به صورت وال واش می باشد و دیگری تامین روشنایی فضای پایین ساختمان. در این روش نیز می تواند با ایجاد سایه روشن، عناصر معماری نما را برجسته کرد.
5- نورپردازی پنهان
این روش از چالش برانگیزترین اما جذاب ترین روش نورپردازی نما است که می تواند ویژگی های معماری نما را ارتقاء دهد و ظاهری چشمگیر ایجاد کند.
تکنیک های مختلفی برای این روش وجود دارد، یکی از آنها نورپردازی به روش سیلوئت (silhouette Lighting) می باشد. در این روش حجم کلی فضا با انتخاب مناسب زاویه پخش نور نمایش داده می‌شود بدون اینکه روی جزئیات خاصی تاکید شود، و باید توجه داشت که منابع نوری دیده نشود.
تکنیک دیگری که در این دسته بندی قرار می گیرد، نورپردازی به روش بک لایت (Back light) است. در این روش نقش و زمینه از هم تفکیک می شود و پس زمینه نورپردازی می شود و لایه جلو تر تاریک می ماند.
جمع بندی:
نورپردازی نما روشی مدرن برای تزیین و شاخص نمودن نمای بیرونی یک ساختمان است. شما می توانید از آن برای افزایش عملکرد، امنیت و زیبایی شناسی ساختمان استفاده کنید. بدین منظور نسبت به کاربری و نوع معماری ساختمان می توانید یک یا چند روش نورپردازی را با هم ترکیب کنید. فقط اطمینان حاصل کنید که زوایای تابش، رنگ، شدت و سایر عواملی را که می‌توانند بر ظاهر کلی ساختمان شما تاثیر بگذارند، درست انتخاب شده باشد.