طراحی روشنایی در فضاهای عمومی و معابر: ترکیب هنر، ایمنی و کارایی

انواع فضاهای عمومی و الزامات روشنایی آنها

1. ایستگاه‌های مترو و فرودگاه ها:

فضاهای حمل‌ونقل مانند ایستگاه‌های قطار، متروها، فرودگاه‌ها و بنادر همیشه پرترافیک هستند. نورپردازی این اماکن باید مسیر را به وضوح برای مردم مشخص کند تا آنها بتوانند به راحتی موانع احتمالی را شناسایی کرده و از خطرات جلوگیری کنند.

• روشنایی مسیرهای حرکت: استفاده از نور خطی و LED برای هدایت مسافران، ایجاد روشنایی یکنواخت و جلوگیری از سردرگمی.
• فضاهای پذیرش: روشنایی مناسب برای کاهش استرس مسافران.
• محوطه‌های انتظار: ایجاد حس آرامش با استفاده از نورهای ملایم.
• نور تأکیدی در تابلوها: برای خوانایی بهتر اطلاعات و راهنماها.
• افزایش امنیت: استفاده از دوربین‌های مداربسته با نورپردازی مناسب.

• نور طبیعی، نقش مهمی در کاهش استرس و بهبود حال روحی افراد ایفا می‌کند. طراحی سقف‌های شفاف یا پنجره‌های بزرگ می‌تواند از این مزیت بهره‌مند شود.

همانطور که در تصویر زیر مشاهده می کنید، در نورپردازی ایستگاه مترو وکیل‌الرعایا شیراز از چراغ‌ خطی آویز نورانه استفاده شده است که با طراحی مدرن و مینیمال، ضمن تأمین نور یکنواخت و کافی برای فضا، به زیبایی معماری داخلی ایستگاه نیز افزوده‌ است. بهره‌گیری از تکنولوژی LED در این چراغ‌های خطی موجب کاهش مصرف انرژی و افزایش طول عمر آن‌ها شده و به ایجاد محیطی روشن، دلنشین و ایمن برای مسافران کمک کرده است:

2. پارک‌های عمومی:

نورپردازی در این فضاها علاوه بر ایمنی، باید حس آرامش و دعوت‌کنندگی ایجاد کند. تاکید بر مسیرهای پیاده‌روی، فضاهای نشستن و عناصر طبیعی مانند درختان و آبنماها اهمیت ویژه‌ای دارد.

3. میادین و مراکز شهری:

اینجا نورپردازی بیشتر با هدف برجسته کردن هویت مکانی انجام می‌شود. استفاده از نورپردازی معمارانه برای تاکید بر بناهای تاریخی، مجسمه‌ها یا آب‌نماها رایج است.

4. خیابان‌ها و معابر:

خیابان‌ها نقش اساسی در ایمنی رانندگان و عابران پیاده دارند. نورپردازی مناسب باعث بهبود دید و جلوگیری از تصادف می‌شود. با این حال، توزیع نامنظم نور می‌تواند سایه ایجاد کرده و دید را کاهش دهد. علاوه بر این نورپردازی صحیح معابر می تواند به جذابیت شهر کمک کند و اقتصاد شبانه را رونق ببخشد.

برای طراحی مناسب، موارد زیر بررسی می‌شود:

• تعداد و ویژگی‌های منابع نوری
• نوع نصب تجهیزات
• نحوه برق رسانی
• میزان روشنایی و یکنواختی نور
• جلوگیری از خیرگی (Glare)
• شاخص بازتاب رنگ‌ها و غیره

استاندارد EN 13201:

این استاندارد خیابان‌ها را به کلاس‌هایی از A تا F تقسیم می‌کند. هر نوع مسیر از بزرگراه‌ها تا خیابان‌های محلی، با دسته‌بندی‌های M، C یا P نورپردازی می‌شود. این دسته‌ها معیارهایی مانند شدت روشنایی، یکنواختی، میزان خیرگی و روشنایی حاشیه‌ای را تعریف می‌کنند.

5. معابر عابر پیاده و دوچرخه‌سواری:

نیازمند نورپردازی ملایم و یکنواخت هستند تا از خستگی بصری جلوگیری شده و ایمنی استفاده‌کنندگان تضمین شود.

6. فضاهای فرهنگی و تجاری:

مانند سالن‌های کنسرت، مراکز خرید و بازارچه‌ها که نورپردازی باید جذابیت و راحتی بصری را فراهم آورد و تجربه کاربر را بهبود بخشد.

همانطور که در تصویر زیر ملاحظه می کنید، برای نورپردازی راهروهای مجتمع تجاری همیلا، از چراغ‌ های دانلایت نورانه استفاده شده است. این چراغ‌ها با طراحی مدرن و نور یکنواخت خود، ضمن ایجاد روشنایی کافی، جلوه‌ای زیبا و حرفه‌ای به فضا بخشیده‌اند. استفاده از دانلایت‌های نورانه باعث کاهش مصرف انرژی و ایجاد حس آرامش در فضای عبوری راهروها شده است: