شاخص نمود رنگ (CRI)
شاخص نمود رنگ (CRI) مخفف Color Rendering Index ، معیاری برای سنجش توانایی یک منبع نور برای نشان دادن رنگ اشیا به صورت واقعی یا طبیعی است که توسط کمیسیون بین المللی روشنایی CIE معرفی گردید. به عبارت دیگر CRI توانایی یک منبع نور را در آشکار کردن رنگ‌های اجسام در مقایسه با یک منبع نور ایده آل (التهابی) اندازه‌گیری می‌کند.
مفهوم شاخص نمود رنگ یا CRI
نور طبیعی مانند نور خورشید ترکیبی از تمام رنگ های طیف مرئی است. رنگ نور خورشید به خودی خود سفید است، اما رنگ جسمی که در زیر نور خورشید قرار دارد با رنگ هایی که منعکس می کند تعیین می شود. برای مثال یک سیب قرمز، قرمز به نظر می رسد زیرا تمام رنگ های طیف مرئی را جذب می کند به جز طیف های رنگ قرمز که منعکس می شود.
هنگامی که از منبع نور مصنوعی مانند یک چراغ استفاده می کنیم، سعی می کنیم رنگ های نور طبیعی روز را به گونه ای تولید کنیم که اجسام مانند نور طبیعی روز دیده شوند. در این حالت ممکن است رنگ جسم کاملا شبیه به موقعیت آن در زیر نور خورشید به نظر برسد، و یا ممکن است کاملا متفاوت باشد. میزان این شباهت توسط شاخص CRI اندازه گیری میگردد.
CRI Ra
در منابع نوری، مقیاس CRI ممکن است به عنوان Ra یا CRI Ra نیز نامیده شود. CRI Ra نام استاندارد بین المللی برای CRI است و در مقدار متوسط R1 تا R8 محاسبه می شود.
مقدار عددی CRI
نور خورشید رنگ های واقعی یک جسم را نشان می دهد و بنابراین دارای CRI کامل 100 است. شاخص نمود رنگ بسته به اینکه یک منبع نور مصنوعی با چه دقتی می‌تواند نوری تولید کند که با منابع نور التهابی و طبیعی مانند خورشید مطابقت داشته باشد، مقیاسی از 0 تا 100 را اندازه‌گیری می‌کند. به عنوان مثال CRI Ra 90 به این معنی است که منبع نور مصنوعی تقریبا 90 درصد از طیف رنگی مرئی را که خورشید تولید می کند، ایجاد می کند.
اهمیت CRI در نورپردازی
وقتی صحبت از انتخاب چراغ مناسب برای فضای داخلی می شود، نمود رنگ ها نقش مهمی ایفا می کند. رنگ‌ها باید واقعی باشند تا وسایل، دکوراسیون، مبلمان و غیره به بهترین شکل ممکن به نظر برسند. همچنین CRI در فضاهای فروشگاهی از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است زیرا اجناس و کالاها باید با رنگ واقعی خود به نظر برسند تا رضایتمندی مشتری حاصل گردد. . به طور معمول، منابع نور با CRI Ra 80 تا 90 خوب در نظر گرفته می شوند و منابع نور با CRI Ra > 90 عالی هستند.
CRI > 80
CRI بالاتر از 80 به این معنی است که رنگ ها نسبت به نور طبیعی تقریبا مطابق با رنگ واقعی خود به نظر می رسند. این حداقل میزان CRI برای مشاهده رنگ واقعی جسم است و برای اکثر کاربردها بویژه نورپردازی مسکونی مناسب است.
CRI > 90
نور با CRI بالاتر از 90 باعث می شود رنگ ها بسیار نزدیک به آنچه در نور خورشید به نظر می رسند، دیده شوند. این برای مناطقی که دقت رنگ در آن اهمیت دارد، مانند نورپردازی فروشگاه های مواد غذایی، سالن های آرایش و حتی آشپزخانه، ایده آل است.
CRI > 95
CRI بالاتر از 95 ، دقت بالاتری دارد و به این معنی است که رنگ‌ها همانطور که در نور طبیعی خورشید به نظر می‌رسند خواهند بود. استفاده از منابع نوری با CRI بالاتر از 95 ، برای کارهایی که نیاز به دقت رنگ بالایی دارند مانند نورپردازی گالری ها، فروشگاه های لباس، موزه ها و برای برجسته کردن آثار هنری بسیار عالی است.
CRI در چراغ های LED
مقیاس CRI زمانی محبوبیت بیشتری پیدا کرد که چراغ های LED ، خانه ها را روشن کردند، زیرا قبل از آن لامپ های رشته ای مانند نور طبیعی دارای CRI نزدیک به 100 بودند و این مقوله برای آنها چالش برانگیز نبود. چراغ های LED باکیفیت معمولا دارای CRI بالاتر از 80 هستند و رنگ اجسام را بسیار نزدیک به حالت نور طبیعی نشان می دهند.
کلیه چراغ های روشنایی نورانه، با ماژول های LED از برندهای معتبر اروپایی (TRIDONIC) تولید می شوند که دارای CRI بالاتر از 80 هستند، و به صورت سفارشی قابل تولید با ماژول های LED با CRI بالاتر از 95 نیز می باشند، که ایده آل برای استفاده در نورپردازی فروشگاه ها و گالری ها هستند.
علاوه بر CRI، خروجی لومن و بهره نوری بالا نیز در محبوبیت چراغ های LED نقش دارد. پیشنهاد می کنیم مقاله مربوط به واحد های اندازه گیری نور را مطالعه فرمایید.
تماس با کارشناسان نورانه جهت مشاوره روشنایی: 79924-021
جمع بندی:
شاخص های نمود رنگ از جمله CRI، فاکتور بسیار مهمی است که باید هنگام انتخاب چراغ برای کاربردهای مختلف در نظر گرفت، به خصوص در محیط هایی که دقت رنگ در آن ها حیاتی است، مانند گالری ها، موزه ها و فروشگاه ها.
CRI مقیاسی است که توانایی منبع نور مصنوعی را برای نمایش دقیق رنگ ارزیابی می کند و مقداری بین 0 تا 100 دارد. اگر یک چراغ دارای CRI 90 باشد، به این معنی است که رنگ‌های اجسام زیر آن 90 درصد مانند نور طبیعی خورشید واقعی به نظر می‌رسند. هر چه مقدار CRI به 100 نزدیکتر باشد، رنگ واقعی تر به نظر می رسد.
همچنین شاخص های نمود رنگ دیگری مانند IES TM-30 نیز به تازگی مورد اقبال جامعه مهندسین قرار گرفته که اطلاعات دقیق تری نسبت به نمود رنگ اشیا به دست می دهند.