طراحی روشنایی و نورپردازی دفتر کار / فضای اداری

اصول نورپردازی دفتر کار و فضای اداری

امروزه انواع مختلفی از چراغ های روشنایی در بازار وجود دارد که دانستن هر یک از ویژگی های آن به شما کمک می کند تا بهترین تصمیم را در انتخاب مناسب برای نورپردازی فضای اداری خود داشته باشید.

یکنواختی

قبل از هر چیز باید چیدمان چراغ ها را در نظر بگیریم. یکنواختی نور در روشنایی یک دفتر بسیار مهم است، زیرا تغییرات در میزان نور تاثیرات منفی بر روی افراد می گذارد.

نور طبیعی

نور خوب، از جمله نور طبیعی در طول روز، به طور چشمگیری بر بهره وری کارگران تأثیر می گذارد.

ایمنی فوتوبیولوژیکی

استاندارد ایمنی فوتوبیولوژیکی اروپا معیارهایی را برای تجزیه و تحلیل اینکه آیا نورگیر خطر چشمی یا پوستی دارد را تعیین می کند. چهار گروه خطر فوتوبیولوژیکی وجود دارد:

برای روشنایی اداری همیشه باید Risk 0 را انتخاب کنیم.

فلیکر (سوسو زدن)

مفهوم دیگر برای اطمینان از سلامت کاربران، سوسو زدن منبع نور است. علیرغم وجود تقریباً در همه چراغ ها، اگر این شاخص زیر 15 درصد باشد از سرگیجه و سردرد جلوگیری می کنیم.

در طراحی دفاتر باید به دنبال چراغ هایی با فیکر زیر 8 درصد باشیم تا مضر نباشد.

شاخص رندر رنگ (CRI)

شاخص رندر رنگ (CRI) شاخصی است برای نشان دادن میزان واقعی بودن رنگ ها توسط منبع نور از 100 واحد ( نور خورشید). به طور کلی، در مقیاسی از 0 تا 100 اندازه گیری می شود، که در آن مقدار بین 90 تا 100 بسیار خوب و مقدار بین 80 تا 90 به عنوان خوب در نظر گرفته می شود.

این شاخص برای مثال در موزه ها اهمیت ویژه ای دارد. با این حال، برای یک دفتر کاری یک مقدار بین 80 تا 90 کافی است.

بهره نوری

نسبت شار نوری یک چراغ به توان مصرفی آن را بهره نوری گویند که واحد آن لومن بر وات (Lm/w) است. بهره نوری نمایانگر میزان شار نور ایجاد شده به ازای توان مصرفی 1 وات بوده و میزان بازدهی یک منبع نوری را نشان میدهد. به عبارتی هرچه بهره نوری یک منبع روشنایی بیشتر باشد، به این معنی است که این چراغ با مصرف انرژی کمتر، نور بیشتری تولید می کند بنابراین دارای کارایی بهتر و همچنین مقرون به صرفه تر است.

دمای رنگ

دمای رنگ بر حسب درجه کلوین اندازه گیری می شود و به ویژگی طیفی یک منبع رنگی اشاره دارد. دمای رنگ نور در فضای اداری باید بر اساس عملکرد فضا متفاوت باشد. به طور کلی، دمای رنگ سردتر مانند نورهای آبی و سفید برای فضاهایی که تمرکز بیشتری روی کار مورد نیاز است، ایده آل هستند. همچنین نورهای گرم و با رنگ زرد در فضاهایی که کارمندان برای استراحت به آنجا می آیند مناسب تر هستند.

به طور کلی در طراحی روشنایی فضای اداری، استفاده از دمای رنگ طبیعی (3000-4000 کلوین) توصیه می شود.

شدت روشنایی (لوکس)

شدت روشنایی میزان شار نوری است که بر واحد سطح می تابد و بر حسب لوکس (لومن بر متر مربع) اندازه گیری می شود.

نور مناسب در محل کار از خستگی و عدم تمرکز جلوگیری می کند. این را می توان با روشنایی که با واحد لوکس (Lux) اندازه گیری می شود تنظیم کرد. بسته به فعالیتی که باید در اتاق انجام شود، یک سری سطوح روشنایی توصیه شده وجود دارد:

 

نوع فضا	سطح روشنایی
آشپزخانه، کلاس درس، کتابخانه، سالن کنفرانس، فروشگاه، دفتر کار، باشگاه	300-500 لوکس
اتاق نشیمن، کافه، رستوران	200-300 لوکس
اتاق خواب، حمام و سرویس بهداشتی	100-200 لوکس
راهرو، راه پله، پارکینگ، انبار	50-100 لوکس

 

خیرگی

شاخص UGR (Unified Glare Rating) شاخصی است که تابش خیرگی چشم انسان را نشان می دهد. جنبه هایی مانند ساخت خود چراغ، موقعیت نسبت به کاربر و محیط بر میزان خیرگی دخالت دارند.

برای طراحی روشنایی در دفتر کار توصیه می شود از UGR 19 تجاوز نکنید.

زاویه پخش نور

در نهایت، مفهوم کلیدی دیگری که باید در نظر گرفت، زاویه پخش نور چراغ LED است. این مقدار محدوده ای را که می توان بسته به فاصله تا لامپ روشن کرد مشخص می کند.

از این نظر توصیه می شود از چراغ هایی با زاویه پخش نور کمتر برای نورپردازی تاکیدی یا دکوراتیو و از چراغ هایی با پخش نور بازتر برای روشنایی عمومی در دفتر کار استفاده کنید.